Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego (CAŚ UW) zakończyło realizację pierwszej części projektu „Wsparcie rozwoju Narodowej Korporacji Starożytności i Muzeów oraz lokalnej społeczności El-Ghaddar, Północna Prowincja, Sudan” w ramach programu Polska Pomoc Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Pomysł projektu narodził się w wyniku wspólnej analizy potrzeb sudańskiej Narodowej Korporacji Starożytności i Muzeów (NCAM). Celem głównym jest przygotowanie administracji sudańskiej do samodzielnego inicjowania i wdrażania projektów rekonstrukcji, konserwacji, renowacji i rewitalizacji zabytków. W ramach projektu przeszkolono 23 osoby – pracowników NCAM oraz m.in. Ministerstwa Kultury, Młodzieży i Sportu, administracji Rządu Południowego Sudanu, wyższych uczelni – Uniwersytetu Chartumskiego oraz Uniwersytetu Shendi.
Zarówno otwarcie jak i zamknięcie części szkoleniowej projektu zaszczycił swoją obecnością Pan Mohammed Yusuf Abdallah, Minister Kultury, Młodzieży i Sportu Sudanu, który również wręczał certyfikaty uczestnictwa w szkoleniach. Uczestnicy trzech, jednodniowych intensywnych sesji szkoleniowych zapoznali się z historią Sudanu w okresie pomiędzy VI a XVII w. oraz historią architektury sudańskiej, filozofią, metodologią i światowymi standardami prowadzenia prac konserwatorskich oraz ich praktycznym aspektem w zakresie zabezpieczania budynków i malowideł ściennych w specyficznych warunkach klimatycznych Afryki. Szkolenia przeprowadzili polscy specjaliści, uznawani za najlepszych na świecie m.in. dzięki wieloletniej praktyce w Afryce – prof. dr hab. Włodzimierz Godlewski, prof. dr hab. Stanisław Medeksza, dr Wojciech Kołątaj oraz Cristobal Calaforra – Rzepka. Koordynatorem projektu jest Artur Obłuski.
Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej poczuwa się do odpowiedzialności za rozwój tego regionu, czując się jego częścią po 45 latach wspólnej pracy. Członkowie polskich misji archeologicznych w Dongoli czują się obywatelami El-Ghaddar (miasteczka sąsiadującego ze stanowiskiem archeologicznym) i tak też są traktowani przez jego rodowitych mieszkańców. Dlatego też, poza wzmocnieniem administracji sudańskiej odpowiedzialnej za dbałość o zabytki m.in. znajdujące się na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, projekt ma na celu zapoczątkowanie programu rozwoju społeczności lokalnej w oparciu o dziedzictwo kulturowe. Tym potencjałem jest Stara Dongola – stołeczna aglomeracja Makurii. Makuria to państwo, które pomiędzy V a XIV wiekiem było najważniejszym i największym, poza pasem wybrzeża Morza Śródziemnego, królestwem Afryki. Jej kultura nawiązywała do najlepszych osiągnięć architektury i malarstwa bizantyńskiego.
Jest to dziedzictwo wielokulturowe: chrześcijańskie i muzułmańskie z niezwykle silnymi wpływami endogenicznych kultur afrykańskich. Największa poza Afryką, będąca obiektem zazdrości samego Luwru, kolekcja malarstwa makuryckiego dzięki wykopaliskom Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Pierwszym etapem, który ma zakończyć się w grudniu br. jest przygotowanie koncepcji konserwacji i rewitalizacji najstarszego zachowanego meczetu w Sudanie będącego wcześniej, według obecnego stanu badań, salą tronową królów Makurii. Jest to jedyna na świecie zachowana sala tronowa z kręgu kultury bizantyńskiej. W trakcie wizyty w Sudanie przeprowadzono analizę statyki budynku, pobrano próbki tynków, malowideł oraz drewna, które zostaną poddane analizie chemicznej i petrograficznej. Koncepcja ma być wdrażana już od stycznia 2009 roku. Pierwszy etap będzie finansowany przez Amerykański Departament Stanu. Obecnie CAŚ poszukuje sponsorów zainteresowanych udzieleniem wsparcia finansowego dla programu.