Wystawa z okazji 15-lecia polskich badań w Marei

W Muzeum Narodowym w Aleksandrii otwarto wystawę prezentującą wyniki 15 lat pracy polskiej misji archeologicznej w Marei. Organizatorem wystawy jest Muzeum Archeologiczne w Krakowie oraz Ambasada RP w Kairze przy współpracy Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW.

Uroczystego otwarcia dokonał kierownik misji, Krzysztof Babraj wraz z dyrektor Muzeum, dr Nadią Khadir. W uroczystości otwarcia uczestniczyli przedstawiciele Ambasady RP w Kairze, Stacji Badawczej Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej w Kairze, przedstawiciele Urzędu Gubernatora w Aleksandrii oraz Muzeum Narodowego w Aleksandrii, a także członkowie misji w Marei, w tym autorka plansz wystawowych, Daria Tarara, która wygłosiła krótki wykład na temat stanowiska.

Na wystawę składa się kilkadziesiąt plansz przedstawiających kolejne odkrycia i najważniejsze zabytki pochodzące z 15 sezonów polskich wykopalisk. Wyeksponowane są one w hallu głównym Muzeum, gdzie będzie je można oglądać przez najbliższe 3 tygodnie.

Marea (Filoxenite) była dużym miastem portowym położonym na południowy-wschód od Aleksandrii. W starożytności słynęła m.in. ze swych doskonałych win, które chętnie pito we wszystkich regionach basenu Morza Śródziemnego.

Położenie miasta nad jeziorem Mariut, w pobliżu Aleksandrii sprawiało, że był to ważny port w okresie rzymskim i bizantyńskim, ale prawdopodobnie istniał już wcześniej, w okresie ptolemejskim. Ponieważ jezioro było połączone z Nilem i z wybrzeżem morskim siecią kanałów, do portu docierały produkty z Górnego Egiptu. O znaczeniu tego portu świadczą cztery długie pirsy zbudowane z ciosów kamiennych związanych wodoodporną zaprawą. Najdłuższy z nich ma aż 125 metrów długości.

W 2003 roku rozpoczęto badania w bizantyjskiej bazylice w Marei. Odkryte tam przedmioty datowane są na okres od końca V do początku VIII wieku, czyli z czasów największego rozkwitu miasta. Poniżej apsydy i części prezbiterium znaleziono potężny piec ceramiczny z 2–3 wieku naszej ery, jeden z największych odkrytych dotychczas w Egipcie. Jego fragmenty posłużyły budowniczym bazyliki jako fundament apsydy.

Koło bazyliki odkryto kompleks łaźni z kołem wodnym. Dalej na południe znajdowała się kaplica pogrzebowa; obie budowle pochodzą z 6 wieku. Na tyłach apsydy rozciągał się zespół budynków zidentyfikowanych jako magazyny, sklepiki, warsztaty i domy mieszkalne. Pochodzi stamtąd największe znany zbiór ostrakonów z 5–6 wieku, zapisanych notatkami dotyczącymi budowy bazyliki.

Polskie wykopaliska w Marei prowadzone są od 2000 roku przez Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW i Muzeum Archeologiczne w Krakowie. Przez wiele lat kierowała nimi dr Hanna Szymańska; od jej śmierci kierownikiem projektu jest Krzysztof Babraj z Muzeum Archeologicznego w Krakowie.

Wystawa „Polskie wykopaliska w Marei w Egipcie, 2000–2014”
Muzeum Narodowe w Aleksandrii (Egipt), ulica El Horryea 110
15 listopada – 6 grudnia 2015 roku

Wszystkie fotografie autorstwa Alicji Wieczorek

Fig. 1 Plansze w sali wystawowej (Fot. A. Wieczorek)
Fig. 2 Pani Justyna Porazińska, Ambasada RP w Kairze, przemawia podczas uroczystego otwarcia wystawy (Fot. A. Wieczorek)
Fig. 3 Dyrektor Stacji Badawczej PCMA w Kairze oraz członkowie misji w Marei, od lewej: D. Tarara, A. Drzymuchowska, A. Mędrala, Kierownik Misji K. Babraj, Dyrektor Stacji Badawczej w Kairze A. Obłuski, D. Majchrzak (Fot. A. Wieczorek)